Epidemiologia
Dlaczego powstają choroby tarczycy?
Leczenie
Podstawą leczenia niedoczynności tarczycy jest farmakoterapia i przyjmowanie lewotyroksyny niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Wzrasta liczba dowodów naukowych potwierdzających korzystny wpływ prawidłowego żywienia, zarówno na przebieg jak i skuteczność terapii.
Biorąc pod uwagę częste powiązanie chorób autoimmunologicznych czyli chorobę Hashimoto/Chorobę Gravesa, celiakię oraz cukrzycę typu 1 nasuwa się pytanie czy stosując dietę eliminacyjną u Pacjentów bez jawnej choroby tarczycy jesteśmy w stanie zapobiec jawnej niedoczynności tarczycy. Jest jeszcze zbyt mało dowodów naukowych, aby potwierdzić taką tezę.
Dieta bezglutenowa w chorobach tarczycy - przegląd piśmiennictwa
- Ventura wykazał korzystny wpływ diety bezglutenowej u pacjentów z celiakią i chorobą Hashimoto na redukcję przeciwciał przeciwtarczycowych.
- W badaniach Sategna-Guidetti wykazano, że u 12,9% pacjentów z celiakią i chorobą Hashimoto po zastosowaniu diety bezglutenowej doszło do normalizacji subklinicznej hipotyreozy - badania hormonalne uległy normalizacji. Wykazano również działanie prewencyjne diety bezglutenowej w rozwoju autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
- W pracy Renauda i Collin wykazano zmniejszenie objawów niedoczynności tarczycy u pacjentów którzy stosowali dietę bezglutenową, pozwoliło takie postępowanie zredukować dawki lewotyroksyny z racji lepszego samopoczucia.
- Mainardi z kolei nie potwierdził związku pomiędzy stosowaniem diety bezglutenowej a redukcją przeciwciał anty tarczycowych.
- W pracy Virili zaobserwowano, że nietolerancja glutenu intensyfikuje zapotrzebowanie na LT4, efekt ten ulega odwróceniu przy wprowadzeniu diety bezglutenowej i zwiększeniu dawki lewotyroksyny. Wysunięto wniosek, że zaburzone wchłanianie leków powinno nasunąć podejrzenie celiakii i wykonanie w tym kierunku badań diagnostycznych.
- W prospektywnym badaniu Metso wykazano, że u pacjentów z rozpoznaną celiakią stwierdzono zwiększone ryzyko chorób autoimmunologicznych tarczycy w porównaniu z grupą kontrolną na diecie zawierającej gluten.
Epidemiologia
Dlaczego powstają choroby tarczycy?
Leczenie
Podstawą leczenia niedoczynności tarczycy jest farmakoterapia i przyjmowanie lewotyroksyny niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Wzrasta liczba dowodów naukowych potwierdzających korzystny wpływ prawidłowego żywienia, zarówno na przebieg jak i skuteczność terapii.
Biorąc pod uwagę częste powiązanie chorób autoimmunologicznych czyli chorobę Hashimoto/Chorobę Gravesa, celiakię oraz cukrzycę typu 1 nasuwa się pytanie czy stosując dietę eliminacyjną u Pacjentów bez jawnej choroby tarczycy jesteśmy w stanie zapobiec jawnej niedoczynności tarczycy. Jest jeszcze zbyt mało dowodów naukowych, aby potwierdzić taką tezę.
Dieta bezglutenowa w chorobach tarczycy - przegląd piśmiennictwa
- Ventura wykazał korzystny wpływ diety bezglutenowej u pacjentów z celiakią i chorobą Hashimoto na redukcję przeciwciał przeciwtarczycowych.
- W badaniach Sategna-Guidetti wykazano, że u 12,9% pacjentów z celiakią i chorobą Hashimoto po zastosowaniu diety bezglutenowej doszło do normalizacji subklinicznej hipotyreozy - badania hormonalne uległy normalizacji. Wykazano również działanie prewencyjne diety bezglutenowej w rozwoju autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
- W pracy Renauda i Collin wykazano zmniejszenie objawów niedoczynności tarczycy u pacjentów którzy stosowali dietę bezglutenową, pozwoliło takie postępowanie zredukować dawki lewotyroksyny z racji lepszego samopoczucia.
- Mainardi z kolei nie potwierdził związku pomiędzy stosowaniem diety bezglutenowej a redukcją przeciwciał anty tarczycowych.
- W pracy Virili zaobserwowano, że nietolerancja glutenu intensyfikuje zapotrzebowanie na LT4, efekt ten ulega odwróceniu przy wprowadzeniu diety bezglutenowej i zwiększeniu dawki lewotyroksyny. Wysunięto wniosek, że zaburzone wchłanianie leków powinno nasunąć podejrzenie celiakii i wykonanie w tym kierunku badań diagnostycznych.
- W prospektywnym badaniu Metso wykazano, że u pacjentów z rozpoznaną celiakią stwierdzono zwiększone ryzyko chorób autoimmunologicznych tarczycy w porównaniu z grupą kontrolną na diecie zawierającej gluten.
W świetle obecnych danych wprowadzenie diety bezglutenowej jest zasadne u pacjentów z rozpoznaną celiakią, potwierdzenie choroby Hashimoto z obecnością przeciwciał antyTPO nie stanowi wskazania do wprowadzenia eliminacji glutenu z diety. Pacjenci bardzo często sami wprowadzają ograniczenie spożycia glutenu i zauważają znaczną poprawę samopoczucia. W świetle obecnego stanu wiedzy i niejednoznacznych wyników zasadne jest prowadzenie dalszych badań w tym zakresie.
Warto również wspomnieć o produktach zbożowych, które w piramidzie żywieniowej stanowiły podstawę żywienia do 2015 r, aktualnie najwięcej powinniśmy spożywać warzyw i owoców, to one stanowią podstawę żywienia. Produkty zbożowe, głównie pełnoziarniste są na drugim miejscu.
Dieta w chorobach tarczycy oraz chorobach z autoagresji powinna być urozmaicona, odpowiednio zbilansowana oraz bogata w składniki odżywcze.
Składniki odżywcze w chorobach tarczycy
JOD to pierwiastek niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, jego poziom ma wpływ na pogłębianie deficytów selenu, żelaza retinolu.
Co jeść? Makrele, małże, dorsz, ostrygi, sól jodowana, wody mineralne, czerwone wino.
Nie należy rutynowo stosować suplementacji jodem ponieważ jego nadmiar w organizmie może prowadzić do efektu Wolffa Chaikoffa związanego z hamowaniem syntezy hormonów tarczycy.
SELEN to bardzo ważny pierwiastek który uczestniczy w przemianie tyroksyny do trijodotyroniny (T3). W przypadku jego niedostatecznej podaży dochodzi do spadku T3 oraz uszkodzenia tarczycy, zmniejsza się również przyswajalność jodu.
Co jeść? skorupiaki, ryby, czosnek, grzyby i orzechy brazylijskie. Spożycie mięsa, zbóż i produktów mlecznych pokrywa zapotrzebowanie na selen.
ŻELAZO bierze udział w przemianie tyreoglobuliny do tyroksyny oraz T3. Zbyt niskie stężenie żelaza może prowadzić do obniżenia stężenia T3 oraz wzrostu TSH.
Co jeść? czerwone mięso, nasiona lnu, pestki dyni, otręby pszenne, mak, sezam, żółtka jaj, pistacje.
CYNK
Co jeść? produkty zbożowe pełnoziarniste, nasiona lnu, pestki dyni, zarodki pszenne
CZEGO UNIKAĆ
- Ograniczamy spożycie substancji wolotwórczych, które w dużych ilościach znajdują się w warzywach kapustnych, roślinach strączkowych, głównie soi (genisteina i daidzeina), rzepie, brukwi, orzechach ziemnych i gorczycy.
- Dozwolone jest spożycie tych substancji, ale najlepiej w formie gotowanej, pieczonej - poddanej obróbce cieplnej.
- Powinno się unikać spożywania soi.
Jak brać leki?
- Podawanie hormonów tarczycowych najlepiej przyjmować rano, godzinę przed spożyciem śniadania, przyjmowanie produktów bogatych w kwas askorbinowy - witaminę C pozytywnie wpływa na wchłanialność tyroksyny.
- Z kolei produkty bogate w błonnik, produkty sojowe, kawa, sok grejpfrutowy oddziałują negatywnie na przyswajanie tyroksyny.
- Występowanie u pacjentów celiakii, nietolerancji laktozy czy zaburzeń żołądkowo jelitowych prowadzi do ograniczonego wchłaniania leku.
Suplementacja
Wskazane jest zwiększenie spożycia kwasów omega-3 oraz antyoksydantów, mających działanie przeciwzapalne.
Spożycie białka powinno sięgać około 25% dziennego zapotrzebowania. Należy dbać o suplementację witaminą D3 oraz B12, ze względu na częste współwystępowanie anemii złośliwej.
Ze względu na podłoże autoimmunologiczne należy wyeliminować żywność wysoko przetworzoną, zawierającą konserwanty, barwniki wzmacniacze smaku.